Voor het zesde jaar op een rij nemen beperkingen en censuur toe.

Economische vooruitgang en sociale ontwikkeling worden afgeremd door het beperken van de functionaliteit van internet. Ondanks dat neemt schadelijke overheidsinmenging wereldwijd toe.

Internet is een integraal onderdeel van een mensenleven geworden, als je tenminste het geluk hebt dit dagelijks te kunnen gebruiken. Vrijwel alles is gekoppeld aan online platformen en veel aspecten van onze sociale, economische en culturele levens zijn getransformeerd door deze digitale transformatie.

Voor lief genomen

We nemen het gemak en de beschikbaarheid van internet misschien voor lief, zo blijkt uit een nieuw rapport van Freedom House. Miljarden mensen hebben niet zoveel geluk als wij – en het wordt er niet beter op. Open en vrije toegang tot internet is een veel delen van de wereld geen realiteit. Dat komt door een een heleboel factoren, maar een opvallende is de opkomst van overheidsbeperkingen waardoor we minder vrij gebruik kunnen maken van internet en het web.

De Internet Society (ISOC) is een van de sponsoren van het rapport. We ondersteunen de wereldwijde ontwikkeling van een open internet dat is gevrijwaard van regelgeving en censuur en vinden de bevindingen uit het Freedom on the Net-rapport verontrustend. We vinden vooral de ontzeggen van internettoegang die we vaker zien schadelijke gevolgen heeft voor sociale ontwikkeling, vrijheid van meningsuiting, politiek en zelfs de economie.

Vrije toegang bedreigd

Vandaag de dag zijn meer dan 3,5 miljard mensen online, ruwweg 46 procent van de wereldbevolking. De impact daarvan zie je in de cijfers: dagelijks worden 200 miljard e-mails verstuurd, 140.000 websites in het leven geroepen en 500 miljoen tweets geplaatst. Achter elke e-mail, website en tweet zit een mens.

Het internet is dan ook een fundamenteel platform voor creativiteit en innovatie, en dat heeft een positieve sociale en economische impact gehad op de wereld. Daarom komt het misschien voor sommige mensen als een verrassing dat internetvrijheid voor het zesde jaar op een rij aan het afnemen is. dat is zorgwekkend en roept de vraag op: ‘Wat is er aan de hand?’

Het wordt erger

Volgens Freedom House zijn veel landen toegang aan diensten aan het beperken of blokkeren ze netwerken vanwege een ‘groeiend aantal onderwerpen en online activiteiten’. Van de 65 landen die werden onderzocht waren er 24 die de toegang van burgers tot sociale media en communicatietools beperkten. Dat is een toename van 37 procent in vergelijking met een jaar eerder.

Behalve de toename van censuur, neemt ook het aantal landen toe dat arrestaties uitvoert vanwege communicatie online die als bedreigend voor de staat wordt gezien, met 50 procent sinds 2013. De ‘overtredingen’ zijn zo simpel als het linken of liken van materiaal dat als controversieel wordt gezien op Facebook of Twitter. Het is belangrijk om te weten dat dit niet alleen gaat om activisten, steeds meer doorsnee gebruikers worden de mond gesnoerd door overheidsaanvallen op meningsuitingen.

Schadelijk voor economie

Deze escalatie van inperkingen die maar doorgaat is bijzonder alarmerend. De toenemende praktijk van overheden om zelfs hele netwerken neer te halen, in naam van nationale veiligheid of het publiek belang, kan grote onomkeerbare consequenties hebben voor de hele maatschappij. Vorig jaar schakelden overheden van vijftien landen netwerken tijdelijk uit, dat internettoegang of mobiele telefonie voor het hele land niet mogelijk was. Dat gaat onder meer om tijden van ‘politieke onrust’ om ervoor te zorgen dat burgers geen informatie konden verspreiden via sociale media.

De economische gevolgen van deze netwerkbeperkingen zijn verwoestend, volgens een rapport van het Brookings Institute (PDF). Landen die het meest verliezen van het uitschakelen van internetvoorzieningen, onder meer door verlies van handel in die periode, zijn India (904 miljard euro), Saoedi-Arabië (434 miljoen), Marokko (299 miljoen), Irak (195 miljoen) en Brazilië (108 miljoen).

Deloitte rekent in een ander rapport uit dat het uitschakelen van internettoegang 22 miljoen euro per dag kost voor elke 10 miljoen burgers in landen die veel online zijn en 6,2 miljoen per dag per 10 miljoen mensen in landen met minder internettoegang (PDF).

Internet nuttig houden

Ook vanuit sociaal of humanitair perspectief zijn deze gevolgen eveneens alarmerend. Een van de belangrijkste componenten om de volgende miljard mensen online te verbinden, vertrouwen, wordt uitgehold door deze tactieken. Bij de ISOC vinden we dat vertrouwen van levensbelang is voor mensen die momenteel nog niet online zijn en die nog niet inzien hoe dit hun leven verbetert. Zonder vertrouwen kunnen we het potentieel van internet nooit volledig benutten en ontwikkelen.

Beleidsmakers staan daarom voor een keuze in welk pad ze nemen voor de ontwikkeling van internet. Het ene pad leidt naar een open en vrij internet en alle sociale en economische voordelen die dat met zich meebrengt. Het andere pad leidt tot een verder gefragmenteerd en beperkt netwerk dat geen groei zal opleveren. Het ene pad leidt tot kansen, het andere tot stagnatie.

Het rapport onderstreept dat de wereldwijde internetgemeenschap nog werk te verzetten heeft om ervoor te zorgen dat miljarden burgers adequate en naar behoren functionerende toegang hebben tot dit ongelooflijke platform. We hopen dat dit rapport een waarschuwing is voor beleidsmakers en leiders in de sector. We moeten de potentie van internet niet voor lief nemen. Ons economische, sociale en politieke succes hangt ervan af.


Deze bijdrage is geschreven door Sally Shipman Wentworth, onderdirecteur van Golbal Policy Development bij de Internet Society en verscheen eerder op http://computerworld.nl/overheid/95157-vrijheid-op-internet-wordt-steeds-zeldzamer